کد مطلب:31838 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:458

حق همسایگی را پاس بدارید











الله الله فی جیرانكم!

فان النبی صلی الله علیه و آله و سلم اوصی بهم.

و مازال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم یوصی بهم حتی ظننا انه سیورثهم.

شما را درباره همسایگانتان سفارش می كنم. زیرا پیامبر درباره ی ایشان سفارش فرموده است.

و آنقدر آن جناب درباره آنها سفارش می فرمود كه ما پنداشتیم همسایه را از همسایه ارث خواهد داد.

یكی از حقوق بسیار مهم كه اسلام برای مسلمانان معین فرموده است، حق همسایگی است.

امام صادق علیه السلام از پدران بزرگوار خویش نقل می كند كه آنان از حضرت علی علیه السلام نقل كرده اند كه آن حضرت فرمود:

مردم از پیامبر پرسیدند: ای پیامبر خدا، آیا در مال مسلمان غیر از

[صفحه 92]

زكات حق واجب دیگری هم هست كه باید آن را بپردازد ؟

آن حضرت پاسخ داد: آری! رسیدگی به خویشاوندان به هنگامی كه از انسان روی بگردانند- و تنگدست باشند- و نیز رسیدگی به همسایه مسلمان، حقی است كه خداوند در دارائی مسلمان قرار داده است.

سپس حضرت رسول اكرم فرمود: كسی كه با شكم سیر سر بر بالین گذارد در حالی كه همسایه مسلمانش گرسنه است، به راستی به من ایمان نیاورده است.

و آنگاه فرمود: جبرئیل آنچنان پیوسته به من درباره همسایه سفارش می كرد كه من پنداشتم همسایه ها از یكدیگر ارث می برند.[1].

درباره خوش رفتاری با همسایگان و پاس داشتن حقوق ایشان تاكید بسیار شده است و تعابیری زیبا در این باره آمده است، مانند سخن اما صادق كه فرمود:

شما را سفارش می كنم كه با همسایگان خویش خوش رفتاری كنید زیرا كه خداوند به این مهم دستور داده است.[2].

و نیز آن حضرت فرمود:

خوش رفتاری با همسایگان رزق و روزی را می افزاید[3].

و از سویی دیگر درباره ی آزار رساندن به همسایگان و تباه ساختن حقوق آنان، تعابیر تند و تیز در روایات وارد شده است، چنانچه پیامبر خدا فرمود:

هر كسی كه همسایه اش را بیازارد، خدا بوی بهشت را بر او حرام می كند. و جایگاه چنین كسی قعر آتش است كه چه جایگا بدی است. و هر كس كه حق همسایه را تباه سازد، از ما نیست.

[صفحه 93]

و جبرئیل آنچنان پیوسته درباره ی همسایه سفارش می كرد كه من پنداشتم همسایه از همسایه ارث می برد.[4].

یك بار پیامبر، حضرت علی و نیز سلمان و اباذر و مقداد را ماموریت داد تا به مسجد درآیند و در جمع مسلمانان سه بار با صدای بلند این فرمان رسول خدا را به گوش همگان برسانند: كسی كه همسایه اش از بلا و آزار او در امان نیست، ایمان ندارد.

و نیز فرمان داد كه ندا در دهند:

حد و مرز همسایگی چهل خانه است، از هر سو (از پیش و پس و راست و چپ خانه).[5].

[صفحه 95]


صفحه 92، 93، 95.








    1. عن الصادق، عن آبائه، عن علی صلوات الله علیهم قال: قیل للنبی صلی الله علیه و آله و سلم: یا نبی الله! افی المال حق سوی الزكاه ؟ قال: نعم! بر الرحم اذا ادبرت و صله الجار المسلم. فما آمن بی من بات شبعانا و جاره المسلم جائع. ثم قال صلی الله علیه و آله و سلم: مازال جبرئیل یوصینی بالجار حتی ظننت انه سیورثه. (بحارالانوار ج 71 ص 151، كتاب العشره باب حق الجار).
    2. عن ابی عبدالله علیه السلام قال: علیكم بحسن الجوار فان الله عز و جل امر بذلك. (بحارالانوار ج 71 ص 150).
    3. قال ابوعبدالله علیه السلام: حسن الجوار یزید فی الرزق. (بحار ج 71 ص 153).
    4. فی مناهی النبی صلی الله علیه و آله و سلم: من اذی جاره حرم الله علیه ریح الجنه، و ماواه جهنم و بئس المصیر و من ضیع حق جاره فلیس منا، و ما زال جبرئیل یوصینی بالجار حتی ظننت انه سیورثه. (بحار ج 71 ص 150).
    5. ... فامر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم علیا و سلمان و اباذر و مقدادا، فامرهم ان ینادوا فی المسجد باعلی اصواتهم انه لا ایمان لمن لم یامن جاره بوائقه- فنادوا ثلاثا- ثم امر فنودی ان كل اربعین دارا من بین یدیه، و من خلفه، و عن یمینه و عن شماله یكون ساكنها جارا له. (بحارالانوار 71 ص 152).